Udar mózgu – jaki sprzęt Ci przysługuje?

Każdy słyszał kiedyś o udarze mózgu, ale czy wiesz dokładnie czym on jest? Jest to zespół objawów klinicznych związanych z nagłym wystąpieniem zaburzenia czynności mózgu, utrzymujących się dłużej niż 24h i niemających innej przyczyny niż naczyniowa. Gdy mamy do czynienia z osobą, która doznała udaru, musi ona zostać jak najszybciej przetransportowana na oddział udarowy. W Polsce oddziały te rozmieszczone są w taki sposób, by chory znalazł się na nich w czasie nie dłuższym niż 4,5h od wezwania. Udar jest bowiem stanem zagrożenia życia, wymaga więc niezwłocznego zastosowania odpowiedniego leczenia. Po przejściu udaru wymagana jest również rehabilitacja. W tym artykule dowiesz się, jak wygląda rehabilitacja oraz jakie ćwiczenia wykonywać w ramach rehabilitacji w domu, a także jaki sprzęt przysługuje Ci po udarze mózgu.

Udar mózgu – typy i objawy

Udary mózgu można podzielić na kilka typów, ze względu na ich przyczynę. Mogą to być udary niedokrwienne, których powodem jest zatkanie naczyń krwionośnych mózgu przez jakąś przeszkodę oraz udary krwotoczne, gdzie krew wylewa się z tętnic czy żył na skutek urazu lub nadciśnienia tętniczego. Wyróżniamy podstawowy podział na udar niedokrwienny, krwotoczny oraz żylny.

Jeśli udar obejmuje obszar w mózgu odpowiedzialny za ruch, mowę lub czucie może dojść do niedowładu lub paraliżu części ciała, za którą odpowiedzialny jest dany obszar kory mózgowej. Czasem udar może objawić się napadami padaczkowymi lub zanikiem pola widzenia lub całkowita utrata wzroku.

Wszystkie niezbędne informacje o udarze mózgu, znajdziecie w naszym artykule.

Rehabilitacja po udarze

Rehabilitacja po udarze pozwala na zwiększenie szans na sprawne funkcjonowanie pacjentów po wszystkich typach udarów oraz ogranicza ryzyko wystąpienia powikłań. O tym, jaka rehabilitacja będzie konieczna w przypadku danego pacjenta decyduje charakter doznanej niepełnosprawności po udarze. Może ona przebiegać w różny sposób – w zależności od stopnia porażenia. Powodzenie stosowania rehabilitacji zależne jest od rehabilitanta oraz odpowiedniego dobranego sprzętu. Wyróżniamy rehabilitację w szpitalu, domu i w sanatorium.

Rehabilitacja w szpitalu

Taka rehabilitacja powinna zostać wdrożona zaraz po ustabilizowaniu stanu pacjenta. Jeśli pacjent nie jest w stanie współpracować, zaleca się ćwiczenia bierne, które mają formę profilaktyki odleżyn czy skurczów mięśni. Ważne, by rehabilitacja na oddziale odbywała się 3-4 razy dziennie w krótkich sesjach. Ćwiczenia czynne natomiast należy wprowadzić jak najszybciej to możliwe. Chodzi tu o wykonywanie prostych ruchów kończynami, by doprowadzić do pionizacji pacjenta. Warto dołączyć do tego również ćwiczenia logopedyczne.

Rehabilitacja w sanatorium

Rehabilitacja po udarze może odbywać się również w sanatoriach. Muszą to być jednak sanatoria specjalizujące się w rehabilitacji neurologicznej. Zazwyczaj takie miejsca dostosowują zabiegi lecznicze do stanu pacjenta, zapewniają całodobową opiekę medyczną oraz dostęp do specjalistycznego sprzętu. Dodatkowym atutem jest również fakt, iż przebywanie wśród pacjentów o podobnych dysfunkcjach pomoże oswoić się choremu z trudną sytuacją.

Rehabilitacja w domu

Zanim rozpoczniemy rehabilitację w domu, warto zadbać o podstawowe wyposażenie, które ułatwi opiekę nad chorym, przyda się z pewnością łóżko rehabilitacyjne oraz materac przeciwodleżynowy.

Rehabilitacja w domu obejmuje ćwiczenia takie, jak poranna gimnastyka, zginanie i prostowanie kończyn, próby samodzielnej zmiany pozycji czy nawet chodzenia. Dodatkowo powinno wdrożyć się naukę słownego komunikowania się czy też odręcznego pisma.

Rehabilitacja – ile trwa i ile kosztuje?

Długość rehabilitacji zależna jest od tego, jak szybko pacjentowi udzielona została pomoc medyczna, od jego stanu zdrowia i wieku oraz jego zaangażowania. Może trwać kilka tygodni, miesięcy lub nawet lat. Wyróżnia się 3 rodzaje rehabilitacji:

• Rehabilitacja szpitalna – może ona trwać do 3 tygodni.
• Rehabilitacja funkcjonalna – od 2 tygodni do maksymalnie 2 lat.
• Rehabilitacja środowiskowa – od roku do nawet 5 lat.

Cena rehabilitacji uzależniona jest od wielu czynników. Część zabiegów refundowana jest przez NFZ, tak samo jak część sprzętu. Konieczność korzystania z pomocy fizjoterapeuty i specjalistycznego sprzętu wymaga jednak sporów nakładów finansowych z własnej kieszeni. Długofalowe leczenie rehabilitacyjne może kosztować nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Często można także skorzystać z wypożyczalni sprzętu rehabilitacyjnego, dzięki któremu można skorzystać z fachowego sprzętu, bez konieczności kupowania go.

Rehabilitacja po udarze – powszechne błędy

Podczas rehabilitacji warto pamiętać, by unikać kilku podstawowych błędów. Oto najważniejsze z nich:

• Ściskanie piłeczki – ćwiczenie dłoni jest ważne, lecz wzmacnianie odruchu chwytnego może prowadzić do wykształcenia dłoni szponiastej.
• Nadmierne forsowanie – odpoczynek jest niezbędny do prawidłowej regeneracji, nie wolno się przemęczać.
• Zmiana pozycji przy pomocy trójkąta nad łóżkiem – przez to kształtuje się nawyk aktywowania mięśni grzbietu zamiast mięśni brzucha.

Rehabilitacja w domu a sprzęt

Przy rehabilitacji w domowym zaciszu pomocny może okazać się sprzęt rehabilitacyjny, który powinien wpływać przede wszystkim na poprawę siły mięśni. Sprzęt taki dobiera fizjoterapeuta. Warto zaopatrzyć się we wszelkiego ortezy i stabilizatory, które przeznaczone są szczególnie dla osób dotkniętych niedowładem. Najlepsza jest orteza na dłoń i przedramię, gdyż prostuje palce.

Gdy niedowład obejmuje np. jedną lub obie nogi, warto pomyśleć o sprzęcie takim, jak wózek inwalidzki. Musi być on specjalny, z podparciem głowy i pleców, ewentualnie wózek elektryczny z joystickiem. W tej sytuacji sprawdzi się również balkonik, który musi mieć podparcie na przedramiona. Warto zaopatrzyć się w trójnóg lub czwórnóg. Zapewniają one lepszą stabilizację, ze względu na większą ilość nóg. Dzięki nim chora osoba może w pewnym stopniu się usamodzielnić, co może zwiększyć jego motywację do dalszych ćwiczeń. Jest to niezwykle ważne, gdyż postępy rehabilitacji zależą szczególnie od zaangażowania pacjenta.

To, co jest niezwykle istotne przy udarze mózgu, to sprzęt wspomagający, kiedy pacjent nie jest w stanie poruszać się sam. Idealne okażą się tutaj łóżko rehabilitacyjne, najlepiej 3-funkcyjne. Zazwyczaj takie łóżka posiadają barierki po bokach, wysięgnik w postaci trójkąta oraz są sterowane na pilota, co stanowi dużą wygodę. Oprócz łóżka warto zadbać także o materac przeciwodleżynowy. Można kupić materac bąbelkowy lub rurowy. Materac bąbelkowy jest dobry dla osób, który nie mają jeszcze odleżyn i zazwyczaj jest odpowiedni do wagi 110 kg. Materac rurowy może sięgać do wagi 135 kg, a nawet 150 kg. Ceny materacy rosną jednak w zależności od wagi, jaka nas interesuje. Kolejna kwestia to poduszka przeciwodleżynowa. Przed jej zakupem warto wziąć pod uwagę, czy pacjent jest w stanie poruszać tułowiem, czy nie wykonuje żadnych ruchów.

Sprzęt rehabilitacyjny – refundacja z NFZ.

Na wybrany sprzęt rehabilitacyjny można otrzymać refundację z NFZ, dzięki czemu nie trzeba samemu pokrywać wszystkich kosztów jego zakupu. Refundacja polega na tym, że Narodowy Fundusz Zdrowia dopłaca do zakupu sprzętu na podstawie zlecenia zaopatrzenia. W zależności od rodzaju zaopatrzenia, wniosek może wypisać lekarz rodzinny lub lekarz konkretnej specjalizacji. Każdy, kto jest ubezpieczony w ramach ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego ZUS, może z takiej refundacji skorzystać. Zasady i lista przedmiotów refundowanych w ramach NFZ są określone Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. z 2013, poz. 1565).

Refundację z NFZ możesz otrzymać na zakup wózka inwalidzkiego, balkonika, a także produktów przeciwodleżynowych. Dzięki temu kwoty, które zazwyczaj są wysokie zostaną choć trochę pokryte z NFZ.

W przypadku łóżka rehabilitacyjnego, podobnie jak przy pozostałych produktach można je po prostu zakupić. Wtedy warto skorzystać z refundacji z PFRON, czyli Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Wystarczy złożyć wniosek w odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkanie MOPS czy PCPR. Można także skorzystać z wypożyczalni sprzętu, którą znajdziecie tutaj.

Więcej o tym, co refunduje NFZ możecie przeczytać tutaj!